W 2021 roku przypada jubileusz 25-lecia działalności artystycznej jedynego chóru synagogalnego w Polsce, Chóru Synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu. Od ćwierć wieku Stanisław Rybarczyk, założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent Chóru wraz ze znakomitymi Śpiewakami, przywołuje do życia muzykę zamordowanych synagog, muzykę, która zamilkła. Z okazji tego niezwykłego jubileuszu dyrektor Stanisław Rybarczyk zaprosił do współpracy znakomitego poznańskiego kompozytora, źródłoznawcę i muzykologa – Macieja Prochaskę, który podjął się napisania unikalnej pod wieloma względami kantaty: “12 Psalmów Dawida na solistów, chór mieszany i zespół instrumentalny”.
Na scenie wrocławskiej Synagogi Pod Białym Bocianem wystąpią soliści: Magdalena Dynowska oraz Piotr Bunzler, Chór Synagogi Pod Białym Bocianem oraz Zespół Instrumentalny w niespotykanym składzie pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka. Podczas koncertu usłyszymy takie instrumenty, jak: pomort, szałamaja, flet prosty, kotły, perkusja etniczna, obój historyczny, harfa, puzon oraz pozytyw. Siedmiu instrumentalistów będzie symbolicznie reprezentować świętą dla Judaizmu liczbę siedem, będąca symbolem stworzenia, kreacji i powstawania życia.
Kompozycja Macieja Prochaski opiera się na oryginalnych hebrajskich tekstach Psalmów Dawidowych. Wyboru Psalmów dokonali Monika Jazownik i Maciej Prochaska. Utwór składa się z 12 części, z których każda to jeden psalm. Ta forma kantaty będzie nawiązaniem do dwunastu lunarnych miesięcy w tradycji judaistycznej. Utwór jest inspirowany starożytnymi skalami muzycznymi, znanymi w tradycji synagogalnej, a wywodzącymi się z metod i praktyki muzykowania w Świątyni Jerozolimskiej. Dzieło wyeksponuje emocje zawarte w tekstach, ich mentalny i modlitewny wymiar, przy jednoczesnym zaakcentowaniu poetyckiej formy tych ponadczasowych dzieł. Do pewnego stopnia inspiracją dla kompozytora były dokonania wybitnej muzykolożki Suzanne Haïk-Vantoura, która odkryła i zdekodowała system notacji starożytnych melodii z Tory i Księgi Psalmów. Melodie zawarte w jej pracach pokazują niezwykle bogaty w emocje i jednocześnie głęboko powiązany z tekstem obraz muzykowania w tradycji synagogalnej. Maciej Prochaska, zainspirowany jej odkryciami, zapragnął nie tylko przywrócić ten styl melodyczny, ale także rozwinąć ów system w sposób kreatywny i uzyskać zamknięte dzieła muzyczne. Jednocześnie autor pragnie ująć całość w parabole dziejów muzyki jako symbolu dziejów cywilizacji judeochrześcijańskiej. Ten ukłon w stronę obu tradycji duchowych wydaje się kluczowy dla zrozumienia znaczenia, jakie Psalmy Dawidowe wywarły na kulturze zachodniej. Teksty wywodzące się z tradycji żydowskiej praktyki modlitewnej przeniknęły w naturalny sposób do różnych chrześcijańskich nurtów. Całość zatem ma ważny wydźwięk o charakterze dialogu między tradycjami, między wielkimi religiami, między przeszłością a współczesnością. Odwołanie się do prastarego, świętego dla Judaizmu źródła testów, ale także muzyki, ukazuje starożytne korzenie zachodniej kultury muzycznej, zawierające się w żydowskiej Księdze Psalmów. Kantata “12 Psalmów Dawida na solistów, chór mieszany i zespół instrumentalny” wyraża apologie starożytnych tekstów, eksponuje ich mistykę ale także taneczność, bogactwo emocjonalne i formalne. Ukazuje także ich niezwykłą rolę w poszukiwaniu przez człowieka Absolutu, w poszukiwaniu i odnajdowaniu Boga
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Wykonawcy:
Magdalena Dynowska – sopran
Piotr Bunzler – tenor
Chór Synagogi Pod Białym Bocianem we Wrocławiu
Zespół Instrumentalny:
Agnieszka Mazur – pomort, szałamaja, flet prosty
Hanna Piasna – obój klasyczny
Paweł Maliczowski – puzon
Jacek Muzioł – kotły, instrumenty perkusyjne
Miłosz Rutkowski – instrumenty perkusyjne
Krzysztof Waloszczyk – harfa
Maciej Prochaska – pozytyw
Stanisław Rybarczyk – dyrygent
2.08.2021 | poniedziałek | godz. 20:00
KONCERT: PSALMY DAWIDOWE / PRAPREMIERA
Synagoga, bilety: Bilety: 60 zł (normalne), 50 zł (ulgowe)
Do nabycia: w serwisie Ticketmaster (www.ticketmaster.pl), w sieci sklepów Media Markt, w Centrum Informacji Turystycznej i Rower przy ul. św. Antoniego 8 oraz na 2 godziny przed koncertem w Synagodze Pod Białym Bocianem.